Welcome To My Homepage
Listing Site Updates
HORDHAC:
computer barashadiisi oo dhan halkan kuma dhama ee waa inta ugu muhiimsan oo kaliyah
waxaa xaqiiqo ah oo marnaba la inkiri karayn doorka muhiimka ah ee uu computer-ku maanta ka qaato dhaqdhaqaaqa kala duwan ee bulshada caalamka. Hadii aad tahay Arday, Macalin , Ganacsade , Dhakhtar ,Wariye, amase xirfadle kale waxa uu coputerku si toos ah ama si dadban saamayn ugu yeelan karaa hawlahaaga. Qofka ku nool dalalka cilmiga ugu hore maray, waxaa computer-ka kulmaan maalin kasta, maxaa yeelay shaqada, waxbarashada iyo ganacsigaba waxaa lagu saleeyay isticmaalka computer-ka .
Casrigan wuxuu u qalmaa in layidhaahdo ( Casrigii Computerada )
Qore; Mohamed Hiirey
WAA MAXAY COMPUTER?
Waxaa laga yaaba in uusan erayga computer kugu cusbayn hase ahaate waxaa dhici karta in aadan aqoon badan u lahayn ama aad ka haysatid aragti aan ahayn micnihiisa dhabta ah.
Dad badan ayaa u haysta in uu computer-ku yahay aalad wax lagu qorto oo kaliya, qaar kale ayaa iyaguna cuqdad ka qaba oo u yaqaana jaasuus wax walba la socda, kuwo kale ayaa ku xad gudbay oo noloshooda oo dhan ku xiray.
Hadaba waxa aynu marka ugu horeesa isla eegaynaa waxa uu yahay computer.
Computer waa aalad ku shaqaysa quwada krontada ( electronic ) oo awood u leh in ay xogta aqbasho ( input ), shaandhayso ( process ), kaydiso ( store ), isla marakaasna soo bandhigo natiijada ( output )ama fuliso hawsha loo diray, iyada oo raacaysa hadba tilmaamaha la siiyay.
Dhismaha computerka waxa uu ka kooban yahay qayb qalab ah ( hardware ) iyo qayb barnaaijyo ah ( software). Qalabka ugu muhiimsan dhismaha computerka waxaa ka mid ah furaha xarfaha ( keyboard ), maskaxda ( CPU ), xusuus hayaha RAM, muraayada ( monitor ), hagaha ( mouse ), madbacada ( printer ), iyo aaladaha kaydinta ( storage devices ). Barnaamijyadu waa shidaalka ka shaqaysiinaya qalabka combuterka Guud ahaan waxaa barnaamijyada loo kala saaraa laba nooc : kuwo hagida computerka qaabilsan ( system software ) iyo kuwo qabsado hawlaha kala duwan ee bulshada ( application softwaRE ).
Qalabka computerka ( Hardware ).
In kasta oo dhismaha computeradu uu kala duwanaan karo haddana qalabka compute-rada waxaa aasaas u ah afarta xubnood ee soo socda..
- Aaladaha wargalinta ( Input Devices ),
oo ah Qalabka aqbala xoghta isla markaasna u gudbiya Maskaxda computr-ka ( Processing Unit ) si loo shaandheeyo. Aaladahan waxaa ka mid ah fure xarfo ( keyboard ) iyo hage ( mouse ).
- Maskaxda computer-ka CPU (Central Processing Unit ),
Waxa ay ka samaysan tahay isku-dhis mareeg ah ( circuit ) oo awood u leh shaandhaynta xogta , iyada oo raacaysa tilmaamaha lka siiyey. Qaybtan waxaa si joogto ah ula shaqeeyay xusuus-hayaha RAM ( Random Access Memory ). RAM waxa uu si ku meel gaar ah u meeleeyaa hadba xogta, barnaamijyada iyo tilmaamaha kale ee ay Maskaxdu computerku u baahan tahay.
- Aaaladaha war celinta ( output Devicess ) oo ah qalabka soo bandhiga natiijada ama warka ( information ) ka dhasha shaandhaynta iyo lafa gurida xogta. Aaladahan waxaa ka mid ah muraayada muqaalka ( Display Monitor ) iyo madbadaha computerka ( printers )
▬
- Aaladaha Kaydinta ( Secondary Storage Devices ), oo ah qalabka sida joogtada ah u kaydiya xogta iyo barnaamijyada computerka Aaladahan waxaa ka mid ah Suxuunta iyo cajaladaha Birlabta leh ( Magnetic Disk & Tapes )
- Barnaamijyada computerka ( software ) oo uu hadafkoodu yahay in ay xalliyaan baahida cidda adeegsanaysa ( users ), Isticmaalkaas waxaa uu noqon karaa qoraal, xisaabaad, diinwaangalin, ciyaaro, IWM. Barnaamijyada noocaan ahi waxaa ay ku yimaadaan lab hab : kuwo si gaar ah loogu soo diyaariyay hay,ad ama shakhsi ( customized software ) ama kuwo loo soo nakhshadeeyay in ay daboolaan baahi Guud ( read-made or packaged software ) sida qoraalkja ( word processing ) xisaabaadka ( spread sheet ) diinwaangalinta ( datebase ) iyo kuwo isku dhafan ( integrated ).
- Xuusuus haynta computerka ( Memory ) Shaqada computerka waxaa door wayn ka ciyaara qaybta xusuus haynta memory , oo ka kooban RAM ( Random Access Memory ) iyo ROM ( Read Only Memory )
- Xusuu hayaha RAM waa mareeg ku rakiban Ubucda computerka ( motherboard ) oo si toos ah ula shaqaysa Maskaxda ( CPU ) RAM waa goobta shaqada ee uu computerku isticmaalo markatsa oo hawl loo diro, iyada oo si ku meel gaar ah loogu soo rarayo barnaamijyada iyo xogta uu computerku shaqadiisa uga baahan yahay. RAM axa uu door wayn ka qaata dhakhsaha computerka, Computer kasta wuu ka dhakhso badan yahay midka uu kaga baaxad weyn yahay dhinaca xusuu hayaha RAM. hadii ay ka sima yihiin nooca iyo xawaaraha
World Wide Web (WWW)
Xogta qulqulaysa silsilada internet waxa ay kor u dhaafaysaa 2 milyan oo dokumenti. Run ahaantii waxaa aad u adag sida lagu soo saari karo warka uu qofku u baahan yahay silsilada. Hawshaas waxaa fududeeya barnaamijka lo yaqaan World Wide Web.
World Wide Web waa dhisme ka kooban dokumentiyo isku ujeedo ah oo uu midba kan kale ku xiran yahay (hyperlink or Hybertext). waxaa dhici karta in aysan dokumentiyadu ku sugnayn hal computer balse ay u qaybsan yihiin combuterada caalaamka, Dokumenti kasta waxa uu computerka kaga jiraa boos lagu magacaabo WebSite oo leh aqoonsi iyo cinwaan u gaar ah sida http://www.pc.ibm.com .
Akhrinta iyo lasoo bixida dokumentiyada waxaa loo adeegsada barnaamij la yiraahdo Web browser marka hore waxa aad qoraysaa cinwaanka booska ( website addres ) aad doonaysid ka dibna barnaamijka (web browser) ayaa samaynaya xiriirinta isaga oo bilawga hore kuu soo bandhigaya hor dhac loo yaqaan Home Bgae.
Maskaxda combuter-ka ( Central Processing Unit , CPU )
Computer kasta waxa uu leeyahay maskax ku shaqaysa baaqyo u gaar ah (codes), kuwaas oo go,aamiya barnaamijyada uu computerku socodsiinkaro. waxaa dhicikarta in barnaamij uusan isku qaab ugu shaqayn karin laba maskax oo kala qoys ah ( diffrent microprocessor families). Noocayda maskaxda ee is qaadan kara ( compatible) waxaa lagu tilmaamaa in ay isku qoys yihiin. Tusaale ahaan ; nooca 486 ee shirkada intel waxa uu isticmaali karaa barnaamijyada ku shaqayn jirey nooca ka horeeyay ee 386; Hase ahaate isma qaadan karaan barnaamijyada isticmaala maskaxda ay soo saarto shirkada motorola.
Maskaxda shaandhaynteeda ( CPU ) waa meesha ugu horaysa ee laga eego dhakhsaha iyo waxqabadka combuterka Maskaxda waxaa lagu xulan karaa laba qodob oo kala ah
- Tirada qurubyada xogta (number of bits) ee ay hal mar shaandhayn kart (extrenal interface)
- iyo xawaaraha saacada (clock speed) oo u taagan inta meerto ama shaqo (cycles) ee ay maskaxdu fulin karto hal ilbiriqsi Xawaaraha saacada waxaa hage u ah MHz oo u dhiganta hal milyan oo meerto ilbiriqsigiiba combuterada qaarkood waxa ay awood u leeyihiin in laba-laabo xawaaraha saacada ( clock doubled ).
Maskaxda computerada Bahda IBM waxa sida badan soo saara shirkada INTEL. noocii ugu horeeyay waxa uu ahaa intel 8088, hase ahaate 1984kii ayaa waxaa soo baxay nooca intel 80286 ( 286 ). Markaas ka dib waxaa si taxane ah loo soo saaray intel 80386 ( 386 ), intel 80486 ( 486 ), iyo nooca casriga ah ee loo yaqaan pentium oo awood u leh in uu markiiba shaandheeyo laba tilmaamood ( two instructions at once ).
Markii ay shirkada IBM bilawday samaynta computer-rada yar yar sanadkii 1981dii waxa ay qandaraas ku siisay shirkada intel samaynta maskaxda computeka ( microprocessor), sidoo kale waxa ay kula heshiseey shirkada microsoft diyaarinta barnaamujiyada maamulka (operating sysytem). Maslaxda qoyska intel waxa ku shaqeeye computerada bahda IBM . Maskaxda qoyska inel waxa uu ku bilawday nooca 8088, ka dibna waxaa ku xigsaday noocyada 8086, 80286, 80386SX ´,80386DX, 486S , 8048DX laba laabka 80486 ( clock doubled ) ilaa iyo nooca maanta la joogo ee Pentium.
Computerada Macintosh ee shirkada Apple waxaa maskaxdooda sameeya shirkada MOTOROLA. sidoo kale , wwaxaa iyaguna la siiyey lambarada 68000, 68020, iyo 68040. Shirkadaha MOTOROLA, Apple iyo IBM waxa ay dhawaan si wadajir ah cimputer-rada Macintosh ugu soo saareen maskax loo yaqaan Power PC. taas oo leh lambarro ah 601,603,604
Akhriste waxba adiga oo aan ku wareerin lambarada la siiyey Maskaxda, waxa aad qaacido ahaan ogaataa oo kaliyeh in lambar kasta uu ka xawaare badan yahay midkii ka horeeyay. Tusaale ahaan, maskaxda intel 386 way ka dhakhso badan tahay tan intel 286; Pentium waa ka dheereeyaa 286,386, iyo 486 Computer-rada Macintosh waxa ay maanta ku shaqeeyaan 68040 iyo powerPC.
Maskaxda intel ee 80486 iyo kuwii ka horeeyay, waxa ay sida badan ku yimaadaan laba nakhshadood: DX iyo SX , sida 386DX, 486SX, iwm. Nakhshada DX ayaa horaysa dhinaca dhakhsaha ( wixii faahfaahin ah la soo xidhiidh Mohamed Abdi Gaas )
La soo xidhiidh Mahamed Hiirey halkan...
Contact here by Mohamed Gaas Soo booqo markata asxaabtana usheeg webkan
naleye_07@hotmail.com
junaydi114@gmail.com soo dir e-mail
Xagee baad ka iibasan kartaa Computer
Hadii aad doonaysid adeeg fiican ( service & ssuport ) iyo magdhaw ( warranty ) waxa aad la macaamiishaa dukaamada ka ganacsada computerada iyo qalabka la xiiira ( dealers ) kuwaas oo gacan saar la leh shirkadaha soo saara computerada iyo madbacadaha. Inkasta oo ay u baahan yihiin in aad kharasha badan iyo jeebkaaga oo buuxa, hadana waxaa aad helaysaa cillad bixin iyo magdhaw muddo dheer ah 2 ilaa 3 sano. Hadiise aadan u baahnayn adeeg heer sare ah waxaa dhici karta in aad heshid mid qiime ahaan ka jaban kan dukaamada combuter-ka.
( Ila Tali Walaal.. )
Dad badan baa marka ay computer baayacayaan ka fekera jeebka oo kaliya aan marnaba is weydiin waxaa uu ku qabsan karo computer-ka in la casriyeen karo ( upgradeble ), iyo cilladaha uu yeelan karo.
Talada waxaa aan ku soo uruurinaya sidan.......
1. Si faahfaahsan u qeex baahida kugu kallifaysa in aad computer iibsatid, adiga oo tixgalinaya dadka kula isticmaali doona computer-ka .
2. Baaritaan fiican ku samee barnaanijyada aad isticmaali doontid iyo qalabka computer-ka ee ay ku shaqayn karaan .
3. Si kasta xaaladu ha noqotee, waxaa aad iibsataa computer aan ka hoosayn 486DX, xawaarihiisuna ussan ka yarayn 100 MHZ . Hadii aad qorshaynaysid in aad isticmaashid barnaamijyada nakhshad samaynta ( drawing ) ama garaafyada ( graphics ) waa in uu computerku leeyahay kaaliye xisaabta ah ( co-processor )
4. Xusuus-hayaha RAM waxaa fiican in uusan ka yarayn MB. Waxaa kale oo haboon in xusuus-hayaha la casriyeen karo mustaqbalka oo la gaarsiin karo ilaa 32 MB.
5. Mugga kayd hayaha wayn ( hard disk ) waa in uusan ka yaraan 500MB. waxaa aanse soo jeedin lahaa mid ah ilaa 1GB ( gigabyte ) . Dhinaca wadayaasha suxuunta yar yar ( flopy drivers ) , waxaa haboon in uu computerku leeyahay labada noocba 3.5 & 5.25 Hase ahaate hadii ay mid noqonayso , waxaa aan kugula talin lahaa nooca 3.5 .
6. Wadaha saxanka Ma-doorsoomaha ah ( CD-ROM DRIVE) waa in uusan xawaarihiisu ka hoosayn 6X ( 900 kilobytes per second ).
7. Hadii aad computerka isgaarsiin ahaan uga faa,idaysanaysid iibso xiriiriye ( MODEM or FAX MODEM ) oo xawaarihiisu yahay 28.8K ama 3K ama wax ka sareeya .
8. Markast la tasho cid kugu dhaanta cilmiga computer-ka. www.chinefaithweb.com
Notifying Visitors of Site Enhancements
Need some extra help building your site? Here are some topics that may be helpful.